مطلب زیر به بیان دیدگاه تعدادی از متخصصان حوزه مدیریت پروژه درخصوص عواملی که آینده مدیریت پروژه را شکل می‌دهند، می‌پردازد.ارتقای مدیریت پروژه همواره براساسِ ۱.میزان تقاضا و ۲.فرصت‌های موجود در اقتصاد کلان، تجارت و مسائل اجتماعی بوده است.از همین رو متخصصان مدیریت پروژه به سرعت مهارت‌های جدید را فرا گرفته، مسیرهای نوین را پدید آورده و مسئولیت‌های بیشتری را در جهت هدایت نوآوری و کسب نتایج مطلوب برعهده می‌گیرند. چه چیزی باعث تکامل این حرفه شده و به طبع آن نیازهای کارشناسان مدیریت پروژه در سال ۲۰۲۳ و پس از آن را شکل می‌دهد؟
- داشتن توانایی‌های بالا در مهارت‌های ارتباطات بین فردی در تیم همچنان در صدر قرار دارد:
Mark Mullaly که مدرک دکتری مدیریت پروژه دارد و رئیس و درمانگر سازمانی شرکت مشاوره Interthink در تورنتو کانادا است، می‌گوید :"مدیریت پروژه تماما درباره مردم صحبت می‌کند. این حوزه به بیان ابزارها، فرآیندها، شیوه‌ها، برنامه ریسک‌پذیری و سلسله مراتب اجرای طرح می‌پردازد. بایستی در همه این ها انسان درنظر گرفته شده باشد و در قالب رفتارهای انسانی گنجانده شود و این مطلب جدیدی نیست، لکن مدام این دیدگاه را فراموش می‌کنیم"
وی معتقد است که مهارت‌های ارتباطی، توانایی رهبری و کار مؤثر در تیم، همیشه بزرگترین تفاوت را بین پیروزی و شکست ایجاد می‌کند.
ضرورت این موضوع در نتایج گزارشpulse of the profession مؤسسه مدیریت پروژه(PMI) اینگونه آمده است: سازمان‌هایی که برای مهارت‌های ارتباطات بین فردی (از جمله تعاملات و رهبری مشارکتی) اهمیت زیادی قائل هستند، نتایج بهتری را نسبت به سایر کسب خواهند کرد.
۵۷٪ و ۶۴٪ از سازمان‌هایی که به مهارت‌های ارتباطات بین فردی توجه دارند، به ترتیب سطح بلوغ "مدیریت تحقق سود و مزایا" و "مدیریت پروژه" را بالا گزارش کرده‌اند.
Wale Elegbede متخصص مدیریت پروژه و مدیر استراتژی سازمانی که آن را رهبری می‌کند، می‌گوید: " اینطور فکر می‌کنم که مهارت‌های ارتباطات بین فردی واقعا حیاتی هستند زیرا صرف نظر از اینکه بر روی یک پروژه چند میلیارد دلاری یا چند صد میلیون دلاری کار می‌کنید یا خیر، شما با افراد سروکار دارید"
- دانش استفاده مؤثر از داده به یک مجموعه مهارت ضروری تبدیل خواهد شد:
در گزارشی که موسسه مدیریت پروژه (PMI) تحت عنوانbeyond agility منتشر کرده است، ۳۱٪ سازمان‌ها، مهارت‌های علم داده مانند مدیریت داده، تجزیه و تحلیل و big data را به عنوان بالاترین اولویت‌های لازم جهت توسعه استعداد و توانایی‌ها در نظر گرفته‌اند. این نیاز با افزایش سرمایه گذاری‌ها در حوزه data بیشتر احساس خواهد شد.
به گفتهMark Mmullaly سواد داده، تخصصی است که مدیران پروژه بایستی فراگیرند.
وی می‌گوید: "ما در دنیایی زندگی می‌کنیم که نقش داده، نحوه استفاده از داده و حجم داده و اطلاعاتی که وجود دارد، در حال رشد است، سازمان‌ها بایستی بتوانند این داده ها را مدیریت، تجزیه و تحلیل و سپس بینشی عمیق و معنادار از آن کسب کنند."
- مدیران پروژه نیازمند پذیرش رهبری فرهنگ‌های متنوع و پاسخ به این ضرورت هستند:
Eelegbede رئیس NAACP در شعبه شهر روچستر در ایالت مینه سوتا معتقد است که وقتی درباره تمایز و برابری در جهان و مؤثر بودن بر دنیا فکر می‌کنیم، اینها فقط "مواردی که خوب است داشته باشیم"، نیست، بلکه "مواردی است که باید داشته باشیم".
جهان با چندفرهنگی بیشتری درحال روبه رو است. مدیران پروژه بایستی مهارت‌های مربوط به این زمینه را بیاموزند. به افرادی که مشغول کار بر روی پروژه‌ها هستند نگاه کنید! آنها با یکدیگر متفاوت هستند. سهامداران شما نیز متمایز از هم می‌باشند.
وی همچنین می‌افزاید که مدیران پروژه نه تنها بایستی توانایی همکاری با افرادی که دارای فرهنگ‌های متفاوتی هستند، داشته باشند، بلکه باید بتوانند افراد با فرهنگ‌های مختلف را استخدام و تربیت کنند. Elegbede توصیه می‌کند که رهبران پروژه و رئیسان دفتر مدیریت پروژه (PMO) با تیم‌های خود تعامل داشته باشند، آنها را درک کرده، به صحبت‌ها و نظرات آنان توجه کنند و به دنبال فرصت‌هایی برای آموزش و تربیت ایشان درخصوص موضوعاتی همچون شیوه‌های عادلانه برای مصاحبه و آگاهی از سوگیری‌ها باشند. و در این مسیر نیازی به تخصص ویژه‌ای نیست، تنها نیاز است که آنها را درک کرده و برایشان ارزش قائل شوند.
- درست است که هوش مصنوعی (AI) به پیشرفت خود ادامه می‌دهد ولیکن جایگزینی برای مسئولیت‌های ضروری یک مدیر پروژه نخواهد بود:
هوش مصنوعی همچنان برای بسیاری از سازمان‌ها اولویت سرمایه‌گذاری خواهد بود.
Mullaly می‌گوید: "در محیط‌های مختلف، ما شاهد تأثیر قابل توجه AI و machine learning بر نحوه ساخت و ارائه محصولات، ظرفیت‌ها، سیستم‌ها و راه حل‌ها هستیم و این تأثیر به سرعت گسترش پیدا خواهدکرد"
Rajat Nair متخصص مدیریت پروژه،تحلیلگر امنیت سایبری، مشغول در شرکت Artic Wolf تورنتو کانادا می‌گوید:"هوش مصنوعی از تمام موانع و محدودیت‌هایی که مغز انسان با آن روبه‌رو است عبور می‌کند و راه حل‌های کارآمدی را برای موقعیت‌های پیچیده ارائه می‌دهد. احساس می‌کنم هوش مصنوعی سبب پیشرفت‌های عظیمی در پروژه‌های امنیت سایبری خواهدشد و مسائل مربوط به حریم خصوصی داده‌ها و ترس از محاسبات کوانتومی در حال ظهور را از بین خواهد برد "
توصیهElegbede به مدیران پروژه‌ای که علاقه‌مند به ایجاد مسیر شغلی از کانال هوش مصنوعی هستند این است که :"آموزش‌های مختلف و زیادی را در حوزه هوش مصنوعی ببینید اما در نهایت این امر مختص صنعت شما خواهد بود. بنده مدیران پروژه‌ام را در هر فرصتی که ایجاد شود تشویق به مشارکت می‌کنم و می‌گویم فقط آموزش‌های خود را به همین محدوده اختصاص دهند"
Mullaly معتقد است که حتی با رشد چشمگیر هوش مصنوعی، انتظار نمی‌رود که جایگزین مسئولیت مدیر پروژه شود.AI می‌تواند به برخی جنبه‌های نقش مدیریت پروژه کمک کند و دیدگاه‌های قابل تعمیم را ارائه دهد اما مدیریت پروژه و همچنین پروژه‌ها منحصر به فرد بوده و صلاحیت موقعیت استراتژیک که شخص مدیر پروژه در پروژه پدید می‌آورد را در هوش مصنوعی نمی‌بیند و این همان نقطه خاصی است که نیاز به هوش انسان و مدیریت وی جهت حل پیچیدگی‌ها دیده می‌شود. جایی که هوش انسان در پیدا کردن جواب سوال " چگونه می‌توانم در مسیر مدنظر حرکت کرده و آن را برای تحقق اهداف هدایت کنم ؟" بهتر عمل خواهد کرد.
- مدیریت پروژه وESG دست به دست هم خواهند داد.
براساس گزارش The ESG imperative که درPMI منتشر شده است، سرمایه‌گذاری در طرح‌های ESG (زیست محیطی، اجتماعی و حاکمیت) به ویژه بعد از شیوع COVID-19 رشد کرد و همچنان افزایش پیدا خواهد کرد.
Amen Mourya متخصص مدیریت پروژه، ESG و framework در شرکت FactSet که در حوزه سرمایه‌گذاری بر داده فعالیت دارد، مشغول به کار است. وی باور دارد که:"شیوع کوید۱۹ درک مردم را نسبت به ESG تغییر داد. در بحبوحه قرنطینه و بحران آب و هوایی، مردم نسبت به نحوه عملکرد شرکت‌ها کنجکاوتر شده‌اند. با ادامه رشد نوآوری‌ها در زمینه ESG نیاز به افزایش استاندارسازی و بلوغ احساس خواهد شد."
Ardalan Memariza متخصص مدیریت پروژه و مشاور ESG و پایداری در ترکیه (مشاوران پایداری افرادی هستند که کسب و کارها را در جهت مسئولیت‌پذیری اجتماعی و زیست محیطی راهنمایی می‌کنند) معتقد است که مدیران پروژه نیاز به هدایت این تلاش‌ها دارند، زیرا این مدیران، دیدگاه و توانایی لازم برای رهبری تیم‌های ESG و به انجام رساندن آنها را دارند. مدیران پروژه بایستی در تلاش‌های مربوط به حوزه ESG مشارکت داشته باشند. در هر نوع پروژه‌ای اگر مدیریت پروژه یا رویه‌ای جهت به انجام رساندن اهداف آن نداشته باشیم، خروجی وجود نخواهد داشت. هر شرکتی که بر روی تحقق ESG فعالیت می‌کند، فارغ از نوع صنعتی که به آن تعلق دارد، ابتدا باید سیستم اصلی پروژه را درک کند، در غیر اینصورت فهم ESG معنایی ندارد.
آینده مدیرت پروژه سرشار از فرصت هاست
Elegbede می‌گوید علی رغم چالش‌ها و مشکلاتی که کسب و کارها با آن مواجه هستند، هیجان انگیزترین مسئله درباره آینده مدیریت پروژه، قدرت‌های انتخاب متنوعی است که به علاقه‌مندان می‌دهد.
وقتی درباره صنایع، چه صنایع فضایی، بهداشت و درمان و تولید تأمل می‌کنیم، آنها را آکنده از پروژه‌های بزرگ و هیجان‌انگیز می‌بینیم که تأثیرات قابل توجهی بر صنعت مربوطه خواهند داشت و یقیناً برای همه ما جذاب است که در شکل‌گیری آن سهیم هستیم.