مقدمه دوره: مدیریت پروژه در عصر عدمقطعیت (PMBOK® 8th Edition)
استاندارد PMBOK® نسخه هشتم نمایانگر یک تحول بنیادین در نگرش به مدیریت پروژه است. برخلاف نسخههای پیشین که تمرکز اصلی آنها بر فرآیندها، ورودیها و خروجیها بود، نسخه هشتم با نگاهی سیستمی، انسانمحور و ارزشگرا طراحی شده است. این استاندارد تلاش میکند مدیریت پروژه را از یک فعالیت صرفاً اجرایی به یک قابلیت راهبردی سازمانی تبدیل کند که نقش کلیدی در خلق ارزش پایدار، مدیریت پیچیدگی و پاسخگویی به تغییرات محیطی دارد.
در PMBOK 8، تمرکز از «چگونه انجام دادن کارها» به «چرا و برای چه ارزشی انجام دادن آنها» منتقل شده است. مفاهیمی مانند تفکر سیستمی، رهبری تطبیقی، تحویل ارزش، ذینفعمحوری، پایداری، و تصمیمگیری در شرایط عدمقطعیت به هسته اصلی مدیریت پروژه تبدیل شدهاند. این رویکرد بهویژه برای سازمانهایی که در محیطهای پویا، دیجیتال، چابک و چندذینفعی فعالیت میکنند (مانند فناوری اطلاعات، فینتک، ساختوساز هوشمند، سلامت و دولت الکترونیک) بسیار حیاتی است.
هدف این دوره آن است که فراگیران نهتنها با مفاهیم تئوریک PMBOK 8 آشنا شوند، بلکه بتوانند آنها را در سناریوهای واقعی سازمانی بهکار گیرند، بین رویکردهای پیشبینیپذیر، چابک و ترکیبی انتخاب آگاهانه داشته باشند و بهعنوان مدیران پروژهای توانمند و آیندهنگر عمل کنند.
جلسه ۱: تحول مدیریت پروژه و فلسفه PMBOK 8
هدف: درک چرایی تغییر رویکرد PMI و تفاوت بنیادین نسخه هشتم
محتوا:
-
سیر تحول مدیریت پروژه از PMBOK 4 تا 8
-
تفاوت رویکرد فرآیندی با رویکرد اصلمحور (Principle-Based)
-
مفهوم Value Delivery System
-
نقش مدیر پروژه در دنیای پیچیده و ناپایدار (VUCA)
-
معرفی ساختار کلی PMBOK 8
جلسه ۲: اصول دوازدهگانه مدیریت پروژه (The 12 Principles)
هدف: درک فلسفه فکری پشت تصمیمگیریهای مدیریتی
محتوا:
-
بررسی تکبهتک اصول ۱۲گانه
-
رهبری اخلاقمدار، تفکر سیستمی، تطبیقپذیری
-
مسئولیتپذیری، همکاری و تمرکز بر ارزش
-
کاربرد عملی اصول در سناریوهای واقعی پروژه
جلسه ۳: ذینفعان و مدیریت ارتباطات
هدف: توانمندسازی در مدیریت روابط پیچیده انسانی
محتوا:
-
شناسایی و تحلیل ذینفعان
-
تکنیکهای نقشهبرداری قدرت–علاقه
-
مدیریت انتظارات و تعارضها
-
طراحی استراتژیهای ارتباطی مؤثر
جلسه ۴: تیمها، رهبری و پویایی سازمانی
هدف: ساخت تیمهای خودسازمانده و با عملکرد بالا
محتوا:
-
تفاوت مدیریت و رهبری در پروژه
-
سبکهای رهبری (Servant, Adaptive, Transformational)
-
انگیزش، اعتماد و فرهنگ تیمی
-
مدیریت تعارض و همکاری بینتیمی
جلسه ۵: برنامهریزی و تحویل ارزش (Value Delivery)
هدف: تمرکز بر خروجیهای معنادار بهجای صرفاً تحویل فعالیتها
محتوا:
-
مفهوم Value Stream
-
برنامهریزی تطبیقی و تدریجی
-
همراستایی اهداف پروژه با استراتژی سازمان
-
سنجش ارزش در طول چرخه عمر پروژه
جلسه ۶: مدیریت ریسک، عدمقطعیت و پیچیدگی
هدف: تصمیمگیری مؤثر در شرایط عدم قطعیت
محتوا:
-
تفاوت ریسک، عدمقطعیت و پیچیدگی
-
تکنیکهای شناسایی و پاسخ به ریسک
-
تفکر احتمالاتی و سناریومحور
-
تابآوری پروژه
جلسه ۷: کیفیت، عملکرد و سنجش موفقیت
هدف: سنجش واقعی موفقیت پروژه فراتر از زمان و هزینه
محتوا:
-
KPI، OKR و شاخصهای عملکردی
-
کیفیت در مقابل تطابق
-
پایش عملکرد و بهبود مستمر
جلسه ۸: رویکردهای چابک، هیبرید و تطبیقی
هدف: انتخاب رویکرد مناسب برای هر نوع پروژه
محتوا:
-
مقایسه Predictive، Agile و Hybrid
-
اسکرام، کانبان، SAFe و مدلهای ترکیبی
-
انتخاب چارچوب مناسب بر اساس زمینه پروژه
جلسه ۹: حاکمیت پروژه، انطباق و پایداری
هدف: همراستاسازی پروژه با استراتژی و ارزشهای سازمان
محتوا:
-
Governance و ساختارهای تصمیمگیری
-
اخلاق، مسئولیت اجتماعی و پایداری
-
انطباق با قوانین و استانداردها
جلسه ۱۰: جمعبندی، مطالعات موردی و کاربرد عملی
هدف: تلفیق آموختهها و آمادگی برای اجرا
محتوا:
-
تحلیل کیسهای واقعی (IT، عمرانی، سازمانی)
-
شبیهسازی تصمیمات مدیریتی
-
مرور کلیدیترین مفاهیم دوره
-
جمعبندی نهایی و مسیر توسعه حرفهای (PMP / PMI)