قبل از بیان موضوع ارزیابی بهتر است درباره کلمه ارزیابی صحبت کنیم.ارزیابی در واقع به معنی بررسی و یا تخمین ماهیت ،کیفیت و یا توانایی یک فرد و یا یک چیز می باشد: برای مثال ارزیابی آموزشهای مورد نیاز .هدف از ارزیابی در مدل بلوغ OPM3 بررسی وضعیت مدیریت پروژه سازمانی بر اساس راهکارهای برتر جهت شناخت چالشها و مشکلات و بهبود آنها می باشد که در نتیجه کمک به بالغ شدن سازمان در حوزه مدیریت پروژه می نماید.
در دنیای امروز تحقق اهداف کسب و کار بیش از پیش حائز اهمیت می باشد چرا که رقابت در حال و آینده منوط به تحقق اهداف استراتژیک کوتاه مدت و بلند می باشد .لذا در ابتدا مدیران ارشد سازمانها می بایست بدانند که وضعیت فعلی سازمانهای خود چگونه است و چگونه می توانند سازمان خود را به سمت و سویی سوق دهند که تحقق استراتژی کسب و کار به راحتی صورت پذیرد.
انجمن مدیریت پروژه آمریکا (PMI) ،در استاندارد OPM3 به 3 روش جهت انجام ارزیابی اشاره نموده است که در ذیل به آن اشاره می نمائید. اولین روش بکارگیری استاندارد و سوالات ارزیابی که در استاندارد OPM3 آورده شده است ، می باشد .به این روش ، خود ارزیابی (Self Assessment Method) گفته می شود .این روش بدین صورت است که سازمان توسط خود و یا ارزیاب شروع به پاسخ گفتن به آن سوالات می نماید .تعداد سوالات بسیار کم و ناقص می باشد و نحوه امتیاز دادن به صورت دستی می باشد (این روش از اول سال جدید میلادی 2013 نامعتبر می باشد).امتیاز حاصل شده از این ارزیابی دقیق نمی باشد و در واقع خود ارزیابی کلان از وضعیت جاری سازمان می باشد .حتما این نکته را در نظر باید گرفت که سازمان نمی تواند بر اساس این ارزیابی تصمیمات جدی و زیر ساختی در حوزه مدیریت پروژه بگیرد.روش دوم روزش ارزیابی آنلاین (OPM3 Online )می باشد که سوالاتی کمی دقیقتر از سولات خود ارزیابی توسط PMI در قالب یک محیط نرم افزاری تحت وب به درخواست کنندگان ارائه می شود که سازمانها می توانند آن را تهیه کنند و سازمان خود را بر اساس آن ارزیابی نمایند (این روش از اول سال جدید میلادی 2013 نامعتبر می باشد).این روش نیز روش دقیق و کاملی نمی باشد و نتایج حاص از آن دقیق و کامل نمی باشد .روش سوم در واقع روش کامل و دقیق می باشد که بصورت کامل و جامع توسط PMI حمایت می گردد به این روش : ارزیابی بر اساس ابزار OPM3 Productsuite می گویند.این متدولوژی و ابزار در واقع ارائه دهنده متدولوژی پایدار ، دقیق و هدفمند می باشد که اطلاعات خواص مورد نیاز برای فهم بلوغ جاری را به سازمانها ارائه می نماید.این اطلاعات می تواند بوسیله برنامه های بهبود ساخته شده برای ایجاد بلوغ مد نظر ،مورد استفاده قرار گیرد.از خصوصیات استفاده از این روش می توان به :
- مجوز استفاده از OPM3 Product Suite تنها در دسترس ارزیابان و مشاوران رسمی PMI می باشد که مدارک و آموزش های حرفه ای این حوزه را مستقیماً از PMI دریافت نموده اند.
- ارزیابی کاملاً بر پایه شواهد (و نه علایم) می باشد چرا که فرآیند ارزیابی، انجام مصاحبه های متعدد با ذی نفعان و بررسی مستندات و شواهد واقعی را در بر می گیرد. به عبارت دیگر هر ادعایی از طرف مصاحبه شوندگان توسط ارزیاب مورد بررسی عینی قرار می گیرد.
- اتوماسیون ارزیابی به صورت نرم افزاری، امکان ارزیابی دقیق در چندین حوزه و با محدوده گسترده تری را امکان پذیر می سازد.
- تدوین برنامه بهبود سازمان توسط ابزار و به صورت خودکار ردیابی شده و در ارزیابی های مجدد سازمان، میزان پیشرفت و توفیق حاصل شده از محل سرمایه گذاری در پروژه های بهبود با حداکثر دقت قابل تعیین می باشد.
- امکان تولید انواع گزارشات پویا برگرفته از اطلاعات جمع آوری شده توسط ارزیاب در قالبهای کاملاً استاندارد در OPM3 Product Suite موجود می باشد.
هدف از OPM3 productsuite ایجاد متد و روشی برای ارزیابی و بهبود اجرای استراتژی سازمان بوسیله افزایش بلوغ مدیریت پروژه سازمانی می باشد.این ارزیابی سازمان بر اساس راهکارهای برتر (Best Practices) صنایع مختلف صورت می گیرد.در واقع OPM3 Productsuite بلوغ مدیریت سازمانی را بوسیله فهم وضعیت بلوغ جاری و برنامه ریزی برای بهبود انجام می دهد .